امروزه تولید محتوا در اشکال مختلفی انجام میگیرد. وبسایتها، شبکههای اجتماعی، فیلمهای آموزشی، اسلایدهای آموزشی و پادکستها از انواع مختلف تولید محتوا هستند. پادکست یکی از محبوب ترین روشهای یادگیری و رشد و توسعه فردی است. در دنیای پر مشغله امروزی، شاید فرصت برای یادگیری و آموزش مطالب جدید به سختی یافت شود، از این رو لازم است از تمام اوقات فراغت و یا اوقات مرده خود برای یادگیری استفاده کنید. گوش دادن به فایلهای صوتی، یکی از بهترین روشهای استفاده از تمام اوقات جهت یادگیری است. از این رو تولید و ساخت پادکستها از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامهی بحث ما به پرسش اصلی پادکست چیست پاسخ خواهیم داد و اطلاعاتی مثل مراحل ساخت، مزایا و معایب ساخت پادکست و معرفی پادکست های معروف خواهیم پرداخت .
پادکست چیست؟
به زبانی بسیار ساده، مجموعه ای از محتواها و فایلهای صوتی دیجیتال که در اینترنت منتشر میشوند و از طریق پخش کنندههای دیجیتال، تلفن همراه و یا کامپیوتر قادر به پخش شدن هستند را پادکست (Podcast) گویند. پادکستها معمولاً به صورت سریالی منتشر میشوند و کاربرها میتوانند آنها را دنبال کنند و از مطالب جدید آن باخبر شوند. اصطلاح پادکست میتواند برای مجموعه فایلهای صوتی دیجیتال که در شبکههای اجتماعی به اشتراک گذاشته میشوند نیز به کار رود.
- در تعریف ، پادکست به مجموعهای از فایلهای صوتی میگویند که برای دانلود یا گوش کردن آنلاین مورد استفاده قرار میگیرند. در حقیقت، پادکستها مانند برنامههای رادیویی هستند با این تفاوت که میتوان به صورت آنلاین و در هر زمان و مکان به آنها گوش داد.
اما پادکست چیست؟
به فایلهای صوتی تولید شده برای انتشار در اینترنت، پادکست میگویند که میتواند در قالب برنامههای مختلف یا حتی فصلها و قسمتهای متنوع باشد.
- عموما تعاریف بسیاری برای پادکست وجود دارد اما میتوان آن را نوعی محتوای صوتی دانست که با هدفی خاص آماده میشود و در اختیار شنونده قرار میگیرد. تولید پادکست چارچوب خاصی ندارد؛ موضوع، گوینده، ساختار و مدت زمان آن وابسته به تولیدکننده است. با این حال پادکستها در چند مورد اشتراک دارند.
تاریخچه پادکست:
اگر بخواهیم به این سوال پاسخ بدهیم که ریشهی کلمهی پادکست چیست و انواع و کاربردهای پادکست چیست ، ابتدا باید به صورت مختصر تاریخچهی آن را بررسی کنیم:
دهه 60 و 70 میلادی:
در واقع ظهور اولیه پادکست را میتوان در دهههای 60 و 70 میلادی آن هم در قالب رادیوهای محلی و شخصی که بیش از پیش راهاندازی میشدند ، در نظر گرفت. این دوره ، دورهی فوران احداث رادیوهای خصوصی در اروپا و آمریکا بود و با اینکه به دلیل کمبود امکانات این رادیوها تنها توانایی پوشش رادیویی شعاعی کوچک را در اطراف خود داشتند ، اما در حقیقت همین رادیوهای شخصی بدوی، اجداد پادکستها محسوب میشوند.
دهه 80 :
با گذر زمان در دهه 80 پیامرسانی RCS به جهان ارتباطات ورود کرد و شروع به خدمات رسانی به شرکت های رادیویی کرد.
در این زمان فرمت های مورد استفاده برای توزیع فایل های رادیویی اغلب MIDI بود و همچنین MBONE که بیشتر بار شبکه های چندرسانهای ای موسسات آموزشی و پژوهشی را بر دوش میکشید.
دهه 90 :
بسیاری از توسعه دهندگان و وبسایتها در اواسط دهه 90 میلادی توانستند سیستمی را برای مرتب سازی و انتخاب موسیقی و محتوای صوتی در قالب دیجیتال تولید کنند و به بازار ارائه بدهند. همچنین چند وب سایت، خدمات اشتراک صوتی را به عموم ارائه میدادند.
در سال 1993:
روزهای شروع رادیو اینترنتی، کارل مالامود، رادیو گفتگوی اینترنتی را در بستر یکی از سایتها راه اندازی کرد. این برنامه اولین برنامه گفتگوی رادیویی رایانهای بود که هر هفته با یک متخصص کامپیوتر در آن مصاحبه میشد.
همچنین، برخی از وب سایتها، برنامههای صوتی را در سایت خود قرار داده بودند.به طور مثال، نمایش کمدی The Dan & Scott Show در سال 1996 در سایت AOL.com شروع به کار کرد.
سال 2000:
با رسیدن به سال 2000 ویدئو ساز حرفهای آدام کری، Adam Curry به همراه یک متخصص نرمافزار به نام دِیو واینر Dave Winer برنامه ریزی برای ساخت برنامهای به نام iPodder را شروع کردند و با وجود اینکه تمرکز آنها بر ساخت نوعی محتوای تصویری و ویدیویی بود اما در نهایت این جلسات در سال 2004 با ایجاد محتوای صوتی به نتیجه رسید و ساخته دست آنها یعنی پادکست به بازار جهانی ارائه شد.
پس از این اتفاق لقب پدر خوانده پادکست به این دو نفر اعطا شد و تهیهکنندگان دیگر از ایدهی کری بهره گرفتند و نخستین پادکستها پا به عرصهی وجود نهادند.
در سال 2004:
این نوع رسانه به قدری سر و صدا ایجاد کرد و محبوب شد که سخنرانی رئیس جمهور جرج بوش در کاخ سفید به صورت پادکست بر روی سایت ریاست جمهوری آمریکا قرار گرفت.همچنین ناسا از پادکست استفاده کرد و استیو رابینسون که یکی از متخصصین ناسا بود در پادکستی راجع به ماموریت سفینه اخیر ناسا صحبت کرد و این فایل در بستر وبسایت ناسا منتشر شد.
سال 2005:
با فرارسیدن سال 2005، پادکستها هیاهوی زیادی برپا کرده و به عنوان یک گرایش رسانهای نوظهور بر سر زبانها افتاده بودند. پادکستها به طرز عجیبی در حال رشد بودند و غولهای فناوری جهان مانند اپل بر سر تصاحب آن رقابت میکردند. تاریخچه پادکست حتی به سیاست نیز رسید.
سال 2006 :
کریسمس2006، اولین پادکست تاریخ از کاخ باکینگهام ساخته شد، زمانی که سخنرانی روز کریسمس ملکه الیزابت به عنوان پادکست در دسترس قرار گرفت. پادکست های PodcastAlley.com و PodcastPickle.com از محبوبترین انواع خود در آن زمان بودند.
در حال حاضر نیز شرکتهایی مانند Spotify و اپل همچنان در حال رقابت بر سر پادکستها هستند.
ریشه شناسی واژه پادکست
واژهی پادکست از آن دست واژههایی بود که در ابتدای کار وجود نداشت . اما این واژه در ماه فوریه سال 2004 متولد شد.
بن همرزلی (Ben Hammersley) یک مقاله درباره کار آقای لیدون و استفاده از این تکنولوژی در روزنامهی انگلیسی گاردین نوشت و در آن از کلمه پادکست استفاده کرد.در واقع او این اصطلاح را به عنوان یکی از نامهای این تکنولوژی جدید به کار برد. بنابراین، در تاریخچه پادکست آقای بن همرزلی (Ben Hammersley) ) را خالق کلمه پادکست میدانیم و تعریف پادکست از اینجا شروع میشود.
کلمهی پادکست واژهی متولد شده از دو واژهی دیگر بود . (iPod) و (Broadcasting)
در واقع:
(iPod) + (Broadcasting) = (Podcasts)
بلافاصله کلمه پادکست به عنوان کلمه سال توسط دیکشنری آمریکایی نیو آکسفورد نامگذاری شد و تاریخچه پادکست را رقم زد. واژه Broadcast به معنی نشر دادن و Ipod نیز اولین دستگاهی بود که برای پخش پادکست انتخاب شد.
در واقع میتوان گفت پاسخ به پرسش پادکست چیست ؟ همان عبارتی است که این لغتنامه به عنوان تعریف لغوی این واژه بدین شکل آورده:
«برنامهای رادیویی یا مشابه که دیجیتالی ضبط شده و جهت بارگیری برای دستگاههای شخصی پخش صدا در اینترنت گذاشته میشود.»
کتاب آکسفورد دانش نویسی مدرن گلچینی ادبی از گفته های مشهور علمی است، که توسط ریچارد داوکینز در دانشگاه آکسفورد انتخاب و معرفی شده است. این کتاب در ماه مارس ۲۰۰۸ منتشر شده؛ و شامل مطالبی با درازای گوناگون، از کمتر از یک صفحه تا حدود هشت صفحه است. تمام مطالب از نوشته های بعد از ۱۹۰۰ است؛ که شامل اشعار، حکایات و مطالب عمیق و کلی فلسفی می شود.
این کتاب بازخوردهای خوبی داشته است. به گفتهٔ نیو ساینتیست: «اگر در تمام عمر تنها یک کتاب علمی می توانستید بخوانید، احتمالاً این آن کتاب بود».
تا به اینجا شرح دادیم که تعریف پادکست چیست و تاریخچه و ریشهی این واژه به چه زمانی بازمیگردد و در ادامه به ویژگیها ، انواع پادکست و چند عنوان دیگر خواهیم پرداخت.
ویژگیهای پادکست
- کانالها قابلیت دنبال شدن دارند ( SUBSCRIBE)
- محتواها رایگان هستند.( قابلیت کمک مالی یا Donate وجود دارد)
- دسترسی به پادکستها بسیار آسان و در لحظه است.
- فایلها قابل دانلود شدن هستند .
- موضوعات بسیار متنوع است.
- ساخت و تولید پادکستها نیازمند مجوز نیست.
(مخاطب میتواند به تولیدکننده محتوا مبلغی را به عنوان پاداش بدهد و با این کار خود از تولیدکننده حمایت مالی کند تا او بتواند به این کار خود ادامه دهد.)
انواع پادکست
پیشتر در پاسخ به پرسش پادکست چیست ؟ توضیح دادیم که پادکستها محتواهای صوتی هستند که در فرایند ساخت آنها، هرچه خلاقیت بیشتری به کار گرفته شود ، نتیجه منحصر به فردتر و شنیدنی تر خواهد شد.
یکی از این خلاقیتها به کار گرفتن انواع مختلف پادکست در فرآیند ساخت است که اگرچه در محتوای بعد به صورت کامل انواع پادکست را بررسی کردهایم، اما در اینجا به صورت مختصر توضیحی از انواع پادکست میدهیم :
-
مونولوگ یا تک نفره
این نوع از پادکستها جزو مرسوم ترین پادکستها هستند.
در پادکست های تکنفره یا مونولوگ ، فردی به عنوان گوینده به نقد ، تفسیر و بیان جزئیات یک موضوع میپردازد و اصطلاحا یک موضوع ، یک حادثه و اتفاق، یک خاطره و … را برای شنونده تعریف میکند و ممکن است دیدگاه شخصی خود را هم در این حین بیان کند.
-
مصاحبه یا گفتگو
مصاحبه هم مثل پادکست های تکنفره از محبوبترین و رایج ترین فرمت های پادکست است که اغلب با حضور یک میزبان و یک یا چند میهمان شکل میگیرد.این مصاحبهها میتواند در قالب سوال و جواب و پرسش از میهمان باشد و یا در قالب میزگرد که اغلب هدایت این میزگرد به عهده میزبان خواهد بود . میزبان این گردهمایی معمولا خود نیز کارشناسی از این حوزه و یا فردی مطلع از جریانات بحث است.
-
روایتگری
این نوع از پادکست معمولا به صورت تک نفره و حضور گوینده در نقش راوی یک داستان ، واقعه و… شکل میگیرد. ممکن است پادکستی داستانی باشد که روندی خطی و سریالی دارند و یا هر اپیزود یا قسمت شامل موضوعی جدید باشد .
-
چند میزبانی و چند مهمانی
در این نوع از پادکست ، وظیفهی رهبری و هدایت بحث بر عهده چند نفر است و به نوعی مکالمه با یاری افراد به یکدیگر ادامه پیدا میکند.
-
ترکیبی
این فرمت از پادکست ترکیبی، عملا تابع قانون خاصی نیست و از عناصر مختلف چهار نوع محتوای دیگر استفاده میکند. همچنین ممکن است محتوای خود را بر اساس رسانههای دیگر مانند رادیو یا تلویزیون بسازد. امتیاز این نوع پادکست این است که به دلیل تعدد افراد در ضبط ،تمرکز شنونده از صدای یک نفر برداشته شده ، پس به نوعی میتوان گفت این روش ضبط و این نوع برای تازه کاران مناسب است.
تفاوت پادکست با رادیو
پادکستها متفاوت با هر نوع دیگر از محتواهای صوتی هستند.
پادکست با آهنگ ، رادیوهای اینترنتی و محتواهای صوتی اینچنینی تفاوت بسیاری دارد؛ که در ادامه به برخی از این تفاوتها خواهیم پرداخت:
(رادیو به سامانه و نیز دستگاهی گفته میشود که صدا، پیام، یا در حالت کلی، یک سیگنال را دریافت میکند؛ تاریخچه پایه گذاری رادیو در ایران هم با تلگراف بی سیم مرتبط است. در ایران پس از سالها زمینه سازی و پیشرفت فرستنده های بدوی نهایت در ۴ اردیبهشت ۱۳۱۹ نخستین فرستنده رادیویی ایران در مکان بی سیم جاده شمیران افتتاح گشت.)
- پادکستها محدودیت زمانی ندارند:
در فرآیند تولید یک پادکست ، پادکستر تصمیم میگیرد که در چه زمانی قسمت جدید را تولید و منتشر کند و فاصله هر دو قسمت چه مدتی باشد و در سوی مقابل شنونده هم به دلخواه خود در هر زمانی که خواست این اپیزود و قسمت از پادکست را گوش میکند .
برخلاف رادیوها که برنامهها مهلت معینی برای تولید و ساعت مشخصی برای انتشار دارند.
- پادکستها موضوعات متنوع و متفاوتی دارند:
برخلاف رادیوها که موضوع و چارچوب برنامهها از پیش تعیین شده و محدود است، در دنیای پادکست محدودیت این چنینی وجود ندارد. موضوع ، محتوا ، رده سنی ، چارچوب ، زیر شاخهها و … همگی فاقد محدودیتاند و تابع نظر پادکستر و تولید کننده در تولید است .
- دسترسی به محتوای رادیو و پادکست متفاوت است:
برای شنوندگان رادیو ، پیدا کردن موج برنامهی موردنظرشان نخستین کاری است که باید آن را انجام دهند .
اما برای شنیدن پادکستها کافی است که یکی از برنامههای انتشار پادکست را در تلفن همراه و رایانه خود داشت و به راحتی کانال یا اپیزود موردنظر را یافت. همچنین پادکستها را میتوان برای اولین بار از طریق اتصال اینترنت دانلود کرده و سپس بارها به صورت آنلاین آن را شنید اما رادیوها از این مزیت محروم هستند.
- پادکستها خارج از چهارچوب رسمی رادیوها هستند:
برنامههای رادیویی برنامههای رسمی و قانونمند هستند و نظر گویندگان باید مطابق با قوانین باشد ، همچنین داشتن صدای خوب و مناسب برای گویندگی در رادیو را میتوان به نوعی الزامی شمرد. برخلاف این برنامههای رادیویی ،پادکستها هستند که صمیمی تر، دوستانه تر و گاه عامیانهتر هستند. همچنین لحن ،بیان و نوع صدای پادکستر دغدغه اصلی نیست . همچنین بیان نظرات متفاوت در پادکستها آزاد و بلامانع است و تابع قوانین خاصی نیست.
با وجود تمام این مقایسهها و امتیازات مثبت و منفی برای رادیو و پادکست ، همچنان هر دو این بسترهای محتوایی دنبال کنندگان زیادی دارند و تاثیر آنها بر جامعه قابل چشمپوشی نیست.
چرا پادکست؟
دلایل زیادی برای گوش کردن پادکستها وجود دارد که به نوعی مزیت هم محسوب میشوند، ما در این بخش مختصری از این دلایل را بررسی میکنیم اما بررسی جامع مزایای ساخت و تولید و شنیدن پادکست را در مقالهای دیگر شرح خواهیم داد.
- صرفه جویی در وقت
پادکستها با طریقهی آسان دسترسی که دارند بهترین روش انتقال داده حین انجام کارهای دیگر هستند. حین ورزش، پیادهروی، رانندگی ، مرتب کردن خانه و … بهترین راه برای دریافت داده ، پادکستها هستند.
- صرفهجویی اقتصادی
پادکستها رایگان هستند و در مقایسه با کتابهای صوتی و فیلمها منابع بسیار اقتصادی تر و محبوبتری برای شنیدن هستند.
- آشنایی با متخصصان و مشاهیر هر حوزه
با شنیدن پادکستها در هر حوزه ای شما با افراد متخصص و معروف هر حوزه آشنا خواهید شد . این آشنایی ممکن است از طریق شنیدن نقل قولهای آنها در متنی باشد که راوی میخواند و یا این افراد را در جایگاه میزبان و مهمان این برنامهها بشنوید.
به هرحال از هر طریقی ، شنیدن پادکست باعث افزایش اطلاعات عمومی و تخصصی شما در هر حوزه میشود.
- پادکست به عنوان اوقات فراغت
پادکست های داستانی جزو محبوب ترین دستهها هستند.
این محتوا میتواند از انواع تک نفره ، چندنفره و یا ترکیبی باشد ، همچنین قابلیت ارائه در موضوع های مختلف از داستانهای تاریخی و حماسی گرفته تا هیجانی ، ترسناک و عاشقانه و مدرن را دارند و شنیدن آنها میتواند تفریح خوبی باشد.
- پادکست جایگزین نسبی کتاب
هرچند پادکستها میتوانند حسی که کتاب خواندن به انسان منتقل میکند را کاملا شبیهسازی کنند اما میتوانند به صورت نسبی همان کارکرد کتابها را داشته باشند. همچنین در این نوع پادکستها معمولا راوی نقدی هم بر کتاب وارد کرده و ممکن است بررسی های افزوده بر متنی هم داشته باشد. علاوه بر این بسیاری از پادکسترها ، خلاصهی کاربردی از کتابها را بیان میکنند که همزمان باعث صرفه جویی در زمان هم میشود .
- پادکستها منابع خوب آموزشی
پادکستها از بهترین منابع آموزشی در جهان امروز محسوب میشوند ؛ که در آنها معمولا پادکستر با لحن عامیانه و با بیان ساده مسائل دشوار حوزهها را میشکند و به دایرهی بررسی و نقد میکشاند.
- پادکستها منابع بهروز اخبار جهان
پادکست های خوب در هر حوزهای که باشند همواره گریزی به اخبار جهانی حوزه خود میزنند و اخبار روز را به گوش شنوندگان خود میرسانند ، بنابراین پیگیری یک محتوای خوب میتوانند مرزهای جغرافیایی و زبان های مختلف را برای شما از بین ببرد.
- پادکست راهنمایی مناسب برای توسعه
پادکست های زیادی در حوزه های روانشناسی ، کسبوکار و توسعه فردی و شغلی و… تولید شدهاند. تولید کنندگان این محتواها اغلب افراد متخصص هستند و مهمانان متخصصی هم دعوت میکنند.
شما با شنیدن تجربیات افراد مختلف بخشی از مسیر توسعه و پیشرفت را طی خواهید کرد ، تنها با شنیدن پادکست
هدف از تولید ، انتشار و گوش دادن به پادکست چیست؟
انتقال اطلاعات و سرگرمی
به طور کلی هدف هم در تولید و هم در شنیدن پادکست سرگرمی است . هرچند که همراه این سرگرمی ، دادهها و اطلاعات جدیدی هم به شنونده منتقل خواهد شد اما هدف اصلی سرگرم کردن و مشغول کردن ذهن مخاطب به طرق مختلف است و به قطع یقین مخاطب هم از این سرگرمی لذت خواهد برد چراکه اگر لذت نبرد ،دلیلی برای شنیدن ادامهی قسمتها هم وجود ندارد.
چراهای دیگر برای شنیدن پادکست؟
علاوه بر سرگرمی ،اهداف دیگری هم بیان شده است که به نوعی همان پاسخ های ما به پرسش چرا پادکست؟ است:
- دسترسی به اطلاعات
- آگاهی از اخبار جدید
- طنز
- مصاحبهها
- شنیدن تجربیات افراد مختلف
- و…
پادکستها در آینده
هرچند با توجه به سرعت بالای رشد علوم و فناوری نمیتوان نظری قطعی در این حوزه مطرح کرد اما طبیعی است که با افزایش و سهولت دسترسی به اینترنت در همه جا و همه زمان و افزایش مشغلههای افراد و رشد شهرنشینی افراد ، طرفداران این حوزه هم افزایش پیدا کنند . همچنین با ازدیاد شنوندگان قطعا افراد زیادی هم به فکر تولید محتوا و ساخت پادکست خواهند افتاد و دایرهی گسترش این نوع از محتوا روبه روز ، گسترده تر خواهد شد.
و دقیقا به همین دلیل است که نباید گمان کرد که افزایش شنوندهی کلی پادکست با تعداد شنوندگان شما رابطه مستقیم دارد.
از آنجایی که سرعت رشد پادکستها بسیار بالاست پس به تبع قدرت انتخاب مخاطبان هم بالا رفته و این به این معنی است که :
کیفیت پادکست = تعداد شنونده
در ادامهی بحث به بیان جزئیات این حووزه به صورت تخصصی خواهیم پرداخت.
همچنین در محتوای دیگری مرحلهبهمرحلهی ضبط پادکست را بررسی کردهایم؛ که میتوانید از آن دیدن کنید.
ما در این محتوا به چیستی پادکست و پاسخ به پرسش پادکست چیست؟ ؛ پرداختهایم و تاریخچه ، ریشه واژه، تفاوت رادیو با پادکست ، انواع پادکست ، مزایای آن و پادکست در آینده را هم بررسی کردهایم اما برای مشاهده اطلاعات بیشتر میتوانید به لینکهای زیر مراجعه کنید:
شما می توانید ویدیو های ما را در آپارات کهن عایق دنبال کنید.
-
راهنمای محتوای پادکست
با کلیک کردن روی هر عنوان داخل جدول، میتوانید به مطالب آن،دسترسی پیدا کنید.
برای مشاهده محصولات مرتبط با پادکست کلیک کنید.